W prehistorii świątynie były miejscem kultu płodności. Budowano je boginiom. Badania prowadzone w Çatal Hüyük (osady w Turcji założonej między 7400 a 7300 roku p.n.e.) dowodzą, że było to szczególne miejsce, w którym praktykowano kult żeńskiego bóstwa, Wielkiej Matki. Właśnie w Çatal Hüyük odkryto w skrzyni na ziarno zbożowe wyobrażenie tego bóstwa – figurkę nagiej kobiety siedzącej na tronie. Bogini ma ręce wsparte na dwóch leopardach, ukazana jest w momencie, gdy rodzi dziecko.
Są to wyobrażenia Bogini Matki, patronującej płodności ludzi, stad i pól. W epoce, w której powstawały jej wyobrażenia, panował matriarchat. Jednak kobiety nie były władczyniami, to było społeczeństwo egalitarne, oparte na równości. Badania składu kości wykazały, że w Çatal Hüyük nie było osób uprzywilejowanych.
Warto podkreślić, że także w Turcji, w jaskini Direkli, odkopano figurkę kobiety sprzed 16 tys. lat. Prof. Cevdet Merih Erek z Uniwersytetu w Ankarze podkreśla, że figurka ta świadczy o wysokim statusie społecznym kobiet w epoce kamienia.
Procession in Honor of Isis- Navigium Isidis
W starożytnym Egipcie każda kobieta mogła zostać kapłanką. Najważniejsze z nich pochodziły z bogatych rodzin. Wierzono, że śpiewając specjalne pieśni łowiły dusze zmarłych, aby te nie uciekły w czasie składania ciała do grobu. Najważniejszymi kapłankami były adoratorki boga Amona w świątyni w Tebach. Przez ponad pięćset lat zarządzały nią, odprawiając religijne obrzędy. Po faraonie i jego małżonce były najważniejszymi osobami w państwie.
Egyptian_-_Isis_Nursing_Harpocrates_-_Walters_481526_-_Detail_A
Poród i menstruacja zaliczane były w kulturze matriarchalnej do wydarzeń sakralnych. Jednak od II tysiąclecia przed narodzeniem Chrystusa mężczyźni zaczęli demonizować sferę fizjologii rozrodczej kobiet, które dla nich były niedostępną tajemnicą. Wymyślono demona rodzaju żeńskiego o nazwie Lilith, który ucieleśniał płodność i zmysłowość. Była to bogini pochodzenia sumeryjsko-babilońskiego. W wyniku odpowiedniej narracji tego patriarchalnego mitu przez środowiska kapłańskie Jahwe straszono oddziaływaniom tego bóstwa na rodzące kobiety. Przypisywano jej wypatrywanie kobiet leżących w boleściach porodowych, których nowo narodzone dzieci porywają i zabijają. Bogini ta miała także uosabiać kusicielski aspekt bogini nieba. Była grzeszna i ze swej płodności czyniła grzeszny użytek. W wyniku tego pogańskiego mitu Lilith stała się postrachem. Przed jej działaniem broniono się przez zaklęcia, czarodziejskie obrzędy i zaklęcia. Kapłani, wykorzystując te patriarchalne mity, ogłosili, że seks kobiet jest „nieczysty” i w konsekwencji uznano, że kobiety są niezdolne do odprawiania obrzędów kultowych i wykluczono je ze świętej służby. Kobiety uznano za nieczyste z powodu….. menstruacji, z powodu ich fizjologii, w którą przecież wyposażył ją Bóg!.
BL_birth_of_a_monstrous_child_La_vraye_hystoire_du_bon_roy_Alixandre_Royal
Frances Gies i Joseph Gies w swojej książce pt. „Życie średniowiecznej kobiety” (s. 24, Kraków 2019) tak piszą: „[…] mizoginia [nienawiść, pogarda lub uprzedzenie wobec kobiet lub dziewcząt – przyp. aut.] zrodziła się pod wpływem trwałej dominacji w dziejach męskiego podejścia do spraw seksu. Tam, gdzie seks uznawano za przejaw słabości ze strony mężczyzn i obowiązywały surowe normy moralne w sferze płciowości, kobiety wzbudzały lęk i nieufność właśnie z powodu swej powabności. Ostatni element mizoginii to charakter patriarchatu: gdzie panują mężczyźni, tam kobiety są „inne”, mniej ważne, gorsze.”
Dopiero po urodzeniu dziecka kobieta miała szansę odzyskania czystości kultowej. Aby to uzyskać, musiała złożyć ofiarę w świątyni, aby kapłan oczyścił ją z winy. Z winy za to, że urodziła dziecko; za to, że dała życie! Urodzenie dziecka uznano za coś nieczystego, za grzech, a kobieta -grzesznica musiała kajać się z twego powodu. Za trudy znoszenia ciąży, za ryzyko kalectwa lub utraty życie przy porodzie kobiety spotykała nienawiść, wręcz pogarda i to ze strony ludzi, którzy kazali uważać się za występujących w imieniu Boga, który jest Miłością!
Kapłani jednak uważali, że mimo takiego poświęcenia kobieta jako taka była istotą nieczystą i do tego stopnia, że po urodzeniu dziewczynki matka musiała oczyszczać się dwa razy dłużej ( 66 dni - Kpł 12,1–5) niż po urodzeniu chłopca (33 dni) . W tym czasie nie wolno jej było dotykać niczego świętego ani nawet zbliżać się do Przybytku. W synagogach oddzielono kobiety od mężczyzn w synagogach w związku z z tym samym poglądem – że kobiety nie są godne, aby obcować z tym co święte.
Prawo Hebrajczyków o oczyszczaniu stało się podstawą do poglądów i zasad, które do dzisiaj wywierają wpływ na życie kobiet w społecznościach żydowskich i chrześcijańskich.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz